Depresyondaki bir kişiyi dışarıdan nasıl tanımlıyoruz?
Depresif kişinin yüzüyle ilgili bir tabir vardır: omega yüzü. Ağır depresyonda insanın yüzü ters omega şeklindedir. Bütün yüz kasları kederle kasılır, çizgileri belirginleşir. Burun kenarlarından dudaklara doğru bakıldığında bir omega harfi okunur. Büyük acı çektiği, yüzünden bile anlaşılır kişinin. Depresyon geçirenlerin ağlamaklı yüzleri vardır ve ses tonları kederlidir. Alçak sesle konuşurlar, düşüncelerini toparlayamazlar, bu yüzden rahatça ifade edemezler, sorulara uzun sürede cevap verirler, zihinleri yavaşlamıştır (hatta bazen durmuş gibidir). Reaksiyon zamanları uzamıştır. Hasta, depresyonu düzelince 10-20 yaş genç görünür.
Yaz ayında neden depresyon olur peki?
Bazı insanlarda özellikle yazın depresyon görülür, ama sebebi çok bilinmez. Belki de bazı bünyelerin melatonine ters cevap vermesi olabilir bunun nedeni.
Erkekler depresyonu farklı mı yaşar?
Erkeklerde, kadınlardan daha az görülmekle birlikte, intihar oranı daha yüksek. Depresyon erkeklerde genellikle alkol, kimi uyuşturucu haplar (drug) ya da toplumsal olarak kabullenilmiş fazla çalışma alışkanlıklarıyla maskelenir. Depresyon erkeklerde umutsuzluk ya da karamsarlık hissinden çok huzursuzluk, sinirlilik ya da cesaret kırılması biçiminde kendisini hissettirir.
Erkekler depresyonda olduklarını hissetseler bile, yardım arama çabaları kadınlara oranla çok düşük kalır. Yeni bir çalışma, her ne kadar depresyonun hem kadınlarda hem de erkeklerde kalp damar hastalıkları riskini artırdığını gösterse de, erkeklerde bu yüzden gerçekleşen ölüm oranının da daha fazla olduğunu ortaya çıkarmıştır.
Yaşlılıktaki depresyonda neler çıkar karşımıza?
Yaşlı insanlar ne yazık ki, duyguları konusunda konuşmakta gönülsüz oldukları için, yaşlılıkta rastlanan depresyon daha çok hastaların birtakım fiziksel şikâyetlerle doktora gitmeleriyle ortaya çıkar. Çoğu zaman bu durumun, başka bir rahatsızlık nedeniyle kullandıkları ilaçların yan etkisi olduğu ya da hastalıklarına eşlik eden başka bir rahatsızlık olduğu düşünülür. Uzmanlara göre, birçok yaşlı insan hayatı paylaşabileceği bir eşi, ailesi ya da arkadaşları bulunmadığından bu semptomları gösterir. Bu nedenle yaşlılar için psikoterapi, aslında etkili bir tedavi yöntemidir.
ÇOCUĞUNUZ OKULA GİTMİYORSA DiKKATl
Çocuklarda da depresyona rastlanıyor değil mi?
Çocuklardaysa, neredeyse 70'li yılların sonuna kadar çoğu ebeveyn tarafından depresyon diye bir şeyin varlığı kabul edilmiyordu. Belki de "Minicik çocukta da depresyon olur muymuş?" düşüncesi yüzünden, çevremizdeki mutsuz çocukların rahatsızlığını hâlâ göremiyoruz. Ama çocuklarda da depresyon olabilir. Depresif çocuklar genellikle hastaymış gibi davranır, okula gitmeyi reddeder. Anne babalarına sıkı sıkı sarılıp bırakmazlar, yakınlarının öleceğinden korkarlar. Yaşları biraz büyük çocuklarsa küserler, somurturlar, okulda huzursuzluk yaratırlar. Sürekli şikâyet ederler, olumsuz tepkiler verirler ve anlaşılmadıklarını düşünürler. Gerçekte, normal davranışlar bile bir çocuktan diğerine değişebildiği için bunun çocukta geçici bir dönem mi olduğunu ya da depresyon mu olduğunu söylemek uzmanlar için her zaman kolay olmaz.
İlaçla mı tedavi edilir çocuktaki depresyon?
Tedavinin gerekli görüldüğü durumlarda aileler özellikle olası yan etkileri nedeniyle ilaç kullanımı konusunda kaygılanırlar. Kimi ilaçların çocuklarda depresyona etkileri saptanmış olsa da tedavisiz bırakılmamaları gerekir. İlaç kullanımı kesinlikle doktorun düzenli takibi eşliğinde yapılacağından aileler müsterih olmalı ve sorularını mutlaka takip eden hekime yöneltmelidirler. Yapılan yaygın yanlışlardan birisi ilaç konusunda bazı ebeveynlerin "kulaktan dolma" bilgileri ve bazı haberleri dikkate alarak hekime danışmadan ilacı kesmeleri ya da ilaç kullanma konusunda direnç göstermeleridir. İlaca başlanması ve kesilmesi kesinlikle hekim kontrolünde olmalıdır.